Για πρώτη φορά αστρονόμοι έχουν ανακαλύψει buckyballs, μικρές σφαίρες από άνθρακα, σε στερεά μορφή στο διάστημα πέραν του Γαλαξία μας, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Monthly Notices της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας. Τα buckyballs λέγονται και buckminsterfullerines και ονομάστηκαν έτσι προς τιμήν του Αμερικανού αρχιτέκτονα Richard Buckminster Fuller.

Τα buckyballs εντοπίστηκαν σε ένα πλανητικό νεφέλωμα στον γειτονικό μας γαλαξία, το Μικρό Νέφος του Μαγγελάνου. Και το πιο εντυπωσιακό από όλα είναι ότι βρέθηκαν σε τεράστιες ποσότητες, με μάζα 15-πλάσια της μάζας του φεγγαριού μας.

Μέχρι τώρα οι σφαίρες από άνθρακα είχαν ανακαλυφθεί μόνο σε αεριώδη κατάσταση στο διάστημα, αλλά τώρα οι ερευνητές με επικεφαλής τον Nye Evans από το Πανεπιστήμιο Keele έχουν χρησιμοποιήσει δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer της NASA για να ανιχνεύσουν σωματίδια φτιαγμένα από buckyballs γύρω από ένα ζεύγος άστρων.

Αυτά τα αστέρια, γνωστά και ως ΧΧ Οφιούχου, βρίσκονται περίπου 6.500 έτη φωτός από τη Γη και έχουν τόσα σωματίδια γύρω από αυτά ικανά να γεμίσουν έναν όγκο έως 10.000 φορές το όρος Έβερεστ.

Αυτά τα buckyballs στοιβάζονται μαζί και σχηματίζουν ένα στερεό, σαν ένας σωρός από πορτοκάλια. Τα σωματίδια που εντοπίστηκαν είναι πολύ μικρά, πολύ μικρότερα από το πάχος μιας τρίχας, αλλά το καθένα θα περιέχει στοίβες από εκατομμύρια buckyballs.

Εδώ στη Γη τα μόρια, που μοιάζουν σαν μια μπάλα ποδοσφαίρου, ανακαλύφθηκαν στην αιθάλη για πρώτη φορά σε ένα εργαστήριο το 1985, ενώ στο διάστημα το 2010.

Η παρουσία όμως των buckyballs σε αέρια μορφή στο διάστημα επιβεβαιώθηκε για πρώτη φορά, από το τηλεσκόπιο Spitzer, σε έναν κοντινό γαλαξία πριν από δύο χρόνια. Αυτά τα μόρια έχουν μια ασυνήθη δομή και είναι υποψήφια για μια ποικιλία χημικών ή ηλεκτρικών εφαρμογών εδώ στη Γη, συμπεριλαμβανομένων και υπεραγώγιμων υλικών, φαρμάκων, καθώς και τον καθαρισμό του νερού και την θωράκιση.

physics4u.gr/