Ένα κρανίο που έχει ένα περίεργο μείγμα αρχαίων και σύγχρονων χαρακτηριστικών ανακαλύφθηκε σε μια σπηλιά στη νοτιοδυτική Κίνα και χρονολογείται μεταξύ 14.500 και 11.500 χρόνια πριν. Και μπορεί να αντιπροσωπεύει τα τελευταία είδη ανθρωποειδών που συνυπήρχαν με τους ανθρώπους.

Πρώτον, υπήρχαν οι Νεάντερταλ, που ανακαλύφθηκαν για πρώτη φορά στη Γερμανία πριν από 150 χρόνια και από τότε βρίσκονται σε μια σταθερή θέση στη φαντασία του κοινού. Στη συνέχεια, υπήρχαν οι Ντενίσοβανς (Denisovans), των οποίων απολιθώματα βρέθηκαν σε σπήλαια της Σιβηρίας πίσω στα τέλη του 2010. Τώρα, μπορούμε να προσθέσουμε τους ανθρώπους της Σπηλιάς του Κόκκινου Ελαφιού (Red Deer Cave) – που ονομάστηκαν έτσι επειδή κυνηγούσαν ή μαγείρευαν κόκκινα ελάφια, αρκετά φυσικά – σε αυτόν τον κατάλογο με τα εξελικτικά ξαδέλφια μας. Και είναι πολύ πιθανό ότι δεν βρισκόμαστε στο τέλος του καταλόγου των τελευταίων νέων ειδών των ανθρώπων, δεδομένου ότι θα ανακαλύψουμε κι άλλους καθώς εξερευνούμε περισσότερες ασιατικές προϊστορίας.

Βεβαίως, ο όρος "είδος" εδώ μπορεί να είναι λίγο παραπλανητικός. Ο κλασικός ορισμός του είδους, που χωρίζει ομάδες όντων με βάση το αν ή όχι μπορούν να διασταυρωθούν μαζί, δεν ταιριάζει πραγματικά με το τι γνωρίζουμε για τους Denisovans και τους Νεάντερταλ, οι οποίοι συνέβαλαν στο ανθρώπινο γονιδίωμα και, επομένως, ήταν απολύτως σε θέση να αναπαράγουν μαζί με τον άνθρωπο . Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι οι Άνθρωποι της Σπηλιάς του Κόκκινου Ελαφιού διασταυρώθηκαν με άλλες ομάδες, αλλά πιθανόν ανήκουν στην ίδια κατηγορία όπως οι Νεάντερταλ και οι Denisovans. Αν και η ομαδοποίηση σε είδη, υποείδη, ή κάτι άλλο είναι μια γκρίζα περιοχή, και καλύτερα να την αφήσουμε για μια άλλη ημέρα. Απλά πρέπει να χρησιμοποιούμε τον όρο "είδη" για λόγους ευκολίας από εδώ και πέρα.

Τα άτομα του είδους είχαν στρογγυλεμένο κρανίο με έντονο οφρυικό τόξο. Τα οστά του κρανίου τους ήταν αρκετά χοντρά ενώ τα πρόσωπά τους ήταν κοντά και επίπεδα και η μύτη τους πλατιά. Οι σιαγόνες τους ωστόσο που προεξείχαν απείχαν πολύ από το σαγόνι του σύγχρονου ανθρώπου. Αξονικές τομογραφίες της κοιλότητας που «έκλεινε» τον εγκέφαλό τους μαρτυρούν ότι διέθεταν πιο σύγχρονους μετωπιαίους λοβούς αλλά αρκετά αρχαϊκούς βρεγματικούς λοβούς. Είχαν επίσης μεγάλους γομφίους.

Αυτά και άλλα απολιθώματα που βρέθηκαν στο σπήλαιο Red Deer της Κίνας, είναι τα πρώτα οστά που βρέθηκαν στην ηπειρωτική Ανατολική Ασία και είναι μικρότερα από 100.000 ετών, και προφανώς δεν είναι ακριβώς σαν τον Homo sapiens. Αυτό οδήγησε στο παρελθόν ορισμένους ανθρωπολόγους στο συμπέρασμα ότι όλοι οι μη-άνθρωποι χομινίδες είχαν εξαφανιστεί από τη στιγμή που οι πρόγονοί μας έφτασαν σε αυτή την περιοχή.

Όμως η νέα ανακάλυψη ανατρέπει σοβαρά αυτή την άποψη. Όχι μόνο οι Άνθρωποι της Σπηλιάς του Κόκκινου Ελαφιού στην Ανατολική Ασία μοιράζονταν την Ανατολική Ασία με τους αρχαίους ανθρώπους, αλλά διατηρήθηκαν μαζί για πολύ περισσότερο χρόνο από ό,τι οι Νεάντερταλ στην Ευρώπη. Με βάση την ηλικία του κρανίου, οι Άνθρωποι της Σπηλιάς του Κόκκινου Ελαφιού επέζησαν μέχρι το τέλος της τελευταίας εποχής των παγετώνων πριν 11.000 χρόνια, προτού τελικά εξαφανιστούν – σε σύγκριση με τα 30.000 χρόνια για το Νεάντερταλ.

Όπως εξηγεί ο αρχαιολόγος Darren Curnoe του Πανεπιστημίου της Νότιας Νέας Ουαλίας στην Αυστραλία, το είδος αυτό ήταν ακόμα εν ζωή όταν οι άνθρωποι στην Κίνα στράφηκαν προς τη γεωργία και ένα πιο σύνθετο πολιτισμό, ως εάν οι Νεάντερταλ να είχαν επιβιώσει για να δουν την ανατολή του πολιτισμού της Μεσοποταμίας

"«Ο συγκεκριμένος πληθυσμός έζησε στην Κίνα σε μια άκρως ενδιαφέρουσα εποχή, η οποία τοποθετείται στην Επιπαλαιολιθική περίοδο ή αλλιώς στο τέλος της Εποχής του Λίθου» λέει ο Darren Curnoe και συμπληρώνει ότι αρκετά κοντά στο Longlin υπάρχουν γνωστές τοποθεσίες πλούσιες σε αρχαιολογικά ευρήματα που αποτελούν τις αρχαιότερες ενδείξεις της Επιπαλαιολιθικής περιόδου.

«Στις περιοχές αυτές ζούσαν άνθρωποι που έμοιαζαν με τον σύγχρονο άνθρωπο και οι οποίοι είχαν αρχίσει να φτιάχνουν κεραμικά για να αποθηκεύουν την τροφή τους ενώ μάζευαν και άγριο ρύζι. Είχε ήδη ξεκινήσει μια οικονομική μετάβαση από τη συλλογή τροφής προς τη γεωργία».

Ο Darren Curnoe και οι συνεργάτες του παρουσιάζουν στη δημοσίευσή τους δυο πιθανά σενάρια για την καταγωγή του πληθυσμού της Σπηλιάς του Κόκκινου Ελαφιού. Το πρώτο αναφέρει ότι ίσως ο πληθυσμός αυτός αποτελεί ένα είδος πρωτόγονου Homo sapiens που μετακινήθηκε πολύ νωρίς και έζησε απομονωμένο από άλλα είδη του σύγχρονου ανθρώπου στην Ασία προτού εξαφανιστεί.

Σύμφωνα με το δεύτερο συναρπαστικό σενάριο, ο συγκεκριμένος πληθυσμός αποτελούσε ένα ξεχωριστό είδος Homo που εμφανίστηκε και εξελίχθηκε στην Ασία και το οποίο έζησε παράλληλα με το δικό μας είδος μέχρι πολύ πρόσφατα. Αυτό σημαίνει ότι κατάγονται από ένα είδος hominan που είχε φτάσει ήδη στην Ασία, όπως πολύ πιθανό οι Νεάντερταλ να κατάγονται από τον Homo heidelbergensis.

Ένα τρίτο σενάριο το οποίο έχει προταθεί από άλλους επιστήμονες που δεν συμμετείχαν στη μελέτη αναφέρει ότι τα άτομα της Σπηλιάς του Κόκκινου Ελαφιού ήταν υβρίδια.

«Είναι πιθανό να επρόκειτο για σύγχρονους ανθρώπους που αναμίχθηκαν με αρχαϊκούς ανθρώπους που ζούσαν εκείνη την εποχή. Μπορεί, επίσης, ο συγκεκριμένος πληθυσμός να ανέπτυξε ανεξάρτητα τα πιο πρωτόγονα αυτά χαρακτηριστικά εξαιτίας γενετικής παρέκκλισης ή απομόνωσης, είτε ως απόκριση σε περιβαλλοντικές πιέσεις όπως το κλίμα» εξηγούν

Ο Curnoe συμφωνεί ότι όλες αυτές οι πιθανότητες είναι ανοιχτές. Η ερευνητική ομάδα προσπαθεί τώρα να εξαγάγει γενετικό υλικό από τα απολιθώματα το οποίο θα ρίξει φως στο μυστήριο.

Όποια και αν είναι τελικώς η θέση του πληθυσμού της Σπηλιάς του Κόκκινου Ελαφιού στο οικογενειακό δέντρο των Homo, και μόνο η ανακάλυψή του είναι πολύ σημαντική αφού προσθέτει ένα ακόμη λιθαράκι στην πολύπλοκη και άκρως ενδιαφέρουσα ιστορία της ανθρώπινης εξέλιξης και μετανάστευσης.


physics4u.gr/