Ρώσοι επιστήμονες ελπίζουν ότι σε ένα με δυο χρόνια θα κατορθώσουν να αντλήσουν από τα βάθη της αρχαίας λίμνης Βοστόκ, στην Ανταρκτική, νερό, που δεν έχει παγώσει και επομένως θα είναι δυνατό να αποδειχθεί ότι εκεί υπάρχει ζωή...

Μελετούν από κοινού με ξένους συναδέλφους τους τη γεωλογία της φυσικής δεξαμενής και του ίδιου του παγετώνα, κάτω από τον οποίο είναι κρυμμένη η λίμνη αυτή. Από ένα πηγάδι τεσσάρων χιλιομέτρων οι επιστήμονες προς το παρόν αντλούν μόνο πάγο, καθότι το νερό, μέχρι να μεταγγιστεί από τη λίμνη παγώνει. Η ανάλυση των δειγμάτων, που έχουν προκύψει, έδειξε ότι στον πάγο δεν υπάρχουν μικροοργανισμοί.



Όμως οι Ρώσοι επιστήμονες είναι πεπεισμένοι ότι στα βάθη της λίμνης υπάρχει ζωή, καθόσον η θερμοκρασία του νερού είναι υψηλότερη εκεί. Τώρα είναι απαραίτητο να σχεδιαστεί μια νέα τεχνολογία άντλησης του νερού, ώστε να είναι «ζωντανό» όταν ανυψώνεται στην επιφάνεια. Μόνο τότε θα καταστεί δυνατό να εξαχθούν μικροβιολογικά συμπεράσματα. Αυτό, όμως, δεν θα συμβεί νωρίτερα από δύο χρόνια. Είναι πολύ δύσκολο να γίνει, επειδή η μέση ετήσια θερμοκρασία στον σταθμό Vostok της Ανταρκτικής φθάνει τους μείον 58 βαθμούς. Και σ’ αυτές τις συνθήκες χρειάζεται να ανυψωθεί σε απόσταση τεσσάρων χιλιομέτρων το νερό, κατά τρόπο ώστε να μην παγώσει.



Στην ομάδα της ρωσικής αποστολής στη λίμνη Βοστόκ εργάζονται και ξένοι. Για παράδειγμα, τώρα ένας επιστήμονας από τη Γερμανία μελετά το σύστημα της άμπωτης και της παλίρροιας της λίμνης κάτω από τους πάγους. Για τους Ρώσους είναι σημαντικό ώστε συνάδελφοί τους από το εξωτερικό να λάβουν επίσης μέρος στην ερευνά τους.



Τα αποτελέσματα των κοινών μελετών είναι κατά κανόνα πιο ακριβή, επεσήμανε ο υποδιευθυντής του Επιστημονικού-Ερευνητικού Ινστιτούτου Αρκτικής και Ανταρκτικής Αλεξάντρ Ντανίλοφ: «Ήμασταν πάντοτε οι κύριοι ερευνητές της λίμνης, αλλά σε διαφορετικά στάδια μας βοηθούσαν επιστήμονες από άλλες χώρες. Στην ανάλυση των αποτελεσμάτων των ερευνών του πυρήνα, για παράδειγμα, μας βοηθούν οι Γάλλοι. Όταν οι αναλύσεις γίνονται και από εμάς και σε εργαστήρια του εξωτερικού, η εμπιστοσύνη στα αποτελέσματά τους είναι απόλυτη».



Η διάτρηση του πάγου πάνω από τη λίμνη Βοστόκ διήρκεσε περισσότερο από 40 χρόνια. Μόλις τον περασμένο χειμώνα, οι Ρώσοι επιστήμονες κατόρθωσαν να διεισδύσουν στην κρυμμένη κάτω από πάχος ανταρκτικού πάγου τεσσάρων χιλιομέτρων λίμνη Βοστόκ.



Όταν άρχισαν οι γεωτρήσεις, κανείς ακόμη δεν είχε σκεφτεί ότι θα καταστεί δυνατό να φτάσουμε ως τα ύδατα της μεγαλύτερης στην ήπειρο λίμνης κάτω από πάγους. Αλλά και οι στόχοι ήταν τότε διαφορετικοί, αφηγείται ένας από τους επικεφαλής της ρωσικής αποστολής στην Ανταρκτική Βιατσεσλάφ Μαρτιάνοφ: «Αρχικώς άλλος ήταν ο στόχος της γεώτρησης: να μελετηθούν οι κλιματικές αλλαγές. Έπρεπε να συλλέξουμε δείγματα από τον παχύ πάγο του παγετώνα, ώστε να αναλύσουμε τις κλιματικές αλλαγές των τελευταίων εκατό χιλιάδων ετών. Το Γεωλογικό Πανεπιστήμιο της Αγίας Πετρούπολης ανέπτυξε μέθοδο, που επιτρέπει με ακρίβεια, σπιθαμή προς σπιθαμή, να συλλεχθούν δείγματα από τον πάχους σχεδόν τεσσάρων χιλιομέτρων παγετώνα. Αρχικώς για τη λίμνη δεν ήταν σχεδόν τίποτε γνωστό».



Το καλοκαίρι στην Ανταρκτική η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας δεν πέφτει χαμηλότερα των μείον σαράντα. Αλλά ήδη μετά από ένα μήνα οι εργασίες ενδέχεται να διακοπούν λόγω της ενίσχυσης του παγετού. Οι Ρώσοι επιστήμονες πρέπει να επιστρέψουν στην πατρίδα τους το Μάιο επιβαίνοντας στο επιστημονικό-ερευνητικό πλοίο «Aκαδημαϊκός Φιόντοροφ». Τα δείγματα πάγου από τη λίμνη Βοστόκ, που θα μεταφέρει, θα αναλυθούν στα εργαστήρια της Αγίας Πετρούπολης.