Το «φαινόμενο Πινόκιο» ισχύει! Η θερμοκρασία της μύτης μας ανεβαίνει όταν λέμε ψέματα ενώ διάφορα συναισθήματα προκαλούν άλλες θερμομετρικές μεταβολές στο πρόσωπό μας

Αν νομίζατε ότι η ιστορία με τον Πινόκιο που η μύτη του μεγάλωνε όταν έλεγε ψέματα είναι απλώς… παραμύθι, ήρθε η ώρα να αναθεωρήσετε. Ισπανοί επιστήμονες ανακάλυψαν ότι το «φαινόμενο Πινόκιο» δεν ισχύει μόνο για τις φανταστικές ξύλινες κούκλες αλλά και για εμάς τους ανθρώπους με σάρκα και οστά. Μόνο που, στη δική μας περίπτωση, η μύτη δεν μακραίνει. Απλώς… ζεσταίνεται.

Εισάγοντας για πρώτη φορά την απεικονιστική τεχνική της θερμογραφίας – η οποία βασίζεται στη μέτρηση της θερμοκρασίας του σώματος – στον τομέα της ψυχολογίας οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Γρανάδας ανέπτυξαν τον πρώτο «ανιχνευτή» ψεύδους που φαίνεται να λειτουργεί πραγματικά. Πέρα από τα ψέματα, η μέθοδος μπορεί επίσης να «προδώσει» και διάφορα συναισθήματά μας, ενώ παράλληλα αποκαλύπτει άγνωστες ως τώρα αντιδράσεις του σώματός μας στα σεξουαλικά ερεθίσματα ή σε δραστηριότητες όπως η άσκηση και ο χορός.

Η μύτη που ψεύδεται «κοκκινίζει»

Εξετάζοντας εθελοντές με τη θερμογραφική κάμερα οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι όταν αυτοί ψεύδονταν σχετικά με τα συναισθήματά τους η μύτη τους «ανέβαζε» τη θερμοκρασία της – δηλαδή «κοκκίνιζε» όπως φαίνεται στην απεικόνιση αριστερά (Πηγή Παενπιστήμιο της Γρανάδας). Παράλληλα δεν υπήρχε μεταβολή της δραστηριότητας στον νησιωτικό φλοιό, μια περιοχή του συστήματος ανταμοιβής του εγκεφάλου η οποία έχει συνδεθεί με τα αληθινά συναισθήματα.

«Ο νησιωτικός φλοιός σχετίζεται με την ανίχνευση και τη ρύθμιση της θερμοκρασίας» εξηγούν σε δελτίο Τύπου ο Εμίλιο Γκόμεθ Μιλάν και η Ελβίρα Σαλάθαρ Λόπεθ, επικεφαλής της μελέτης. «Υπάρχει ένας ισχυρός αρνητικός συσχετισμός ανάμεσα στη δραστηριότητα του νησιωτικού φλοιού και την αύξηση της θερμοκρασίας. Οσο πιο ενεργός είναι ο νησιωτικός φλοιός (και άρα όσο πιο αληθινό το συναίσθημα) τόσο μικρότερη είναι η μεταβολή της θερμοκρασίας και το αντίστροφο».

Γενικώς η έντονη νοητική προσπάθεια και τα διάφορα συναισθήματα φαίνονται να επιφέρουν συγκεκριμένες «θερμομετρικές» αλλαγές στο πρόσωπό μας. Όπως έδειξε για παράδειγμα η θερμογραφία, όταν συγκεντρωνόμαστε σε κάποιο δύσκολο πρόβλημα η θερμοκρασία του προσώπου μας μειώνεται ενώ όταν νιώθουμε άγχος ανεβαίνει.

Σεξ και «θερμό» φλαμένκο


Εκτός από τα συναισθήματα η θερμογραφία μπορεί επίσης να εντοπίσει τη σεξουαλική διέγερση. Οι εικόνες της αποκάλυψαν μάλιστα ότι, τουλάχιστον σωματικά, εμφανίζεται με τον ίδιο τρόπο στα δυο φύλα, όσο και αν περιγράφεται διαφορετικά. Τα σεξουαλικά ερεθίσματα φάνηκαν να ανεβάζουν τη θερμοκρασία στα ίδια σημεία – στον θώρακα και στα γεννητικά όργανα – τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες που συμμετείχαν στη μελέτη. Αυτό συνέβαινε δε ταυτοχρόνως, παρ’ ότι οι γυναίκες δήλωναν ότι είχαν ερεθιστεί ελάχιστα ή και καθόλου.

Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης την αντίδραση του σωματικού «θερμομέτρου» μας σε διάφορες δραστηριότητες όπως η αεροβική άσκηση και αρκετά είδη χορού – από το κλασικό μπαλέτο ως το φλαμένκο. Διαπίστωσαν ότι το καθένα από αυτά «ανάβει» διαφορετικά σημεία του σώματός μας «Όταν κάποιος χορεύει φλαμένκο η θερμοκρασία πέφτει στα οπίσθιά του ενώ ανεβαίνει στους πήχεις των χεριών του» εξηγούν. «Αυτό είναι το θερμικό αποτύπωμα του φλαμένκο και το κάθε είδος χορού έχει ένα δικό του, συγκεκριμένο αποτύπωμα».

Η θερμογραφία είναι μια τεχνική που αναπτύχθηκε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο από τον αμερικανικό στρατό για τον εντοπισμό του εχθρού. Σήμερα έχει εφαρμογές σε πάρα πολλά πεδία, από τη μέτρηση της απώλειας ενέργειας στα κτίρια ως τη διάγνωση αναπνευστικών ασθενειών ή λύσσας σε ζώα. Μπορεί επίσης, όπως σημειώνουν οι ερευνητές, να χρησιμοποιηθεί για την ανίχνευση των μεταβολών της θερμοκρασίας στα διάφορα σημεία του σώματος και για τον καθορισμό της κατανομής του λίπους συμβάλλοντας στη θεραπεία παθήσεων όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας, η παχυσαρκία ή η νευρογενής ανορεξία.http://www.tovima.gr/