Μια ισχυρή έκρηξη ακτίνων γάμμα χτύπησε τη Γη τον 8ο αιώνα μ.Χ.

Μια σύντομης διάρκειας, αλλά από σχετικά κοντινή απόσταση, έκρηξη ακτίνων γάμμα ήταν πιθανώς η αιτία της ακτινοβολίας υψηλής ενέργειας, που χτύπησε τη Γη κατά τον 8ο αιώνα μ.Χ., την εποχή του Καρλομάγνου στην Ευρώπη. Αυτή την εκτίμηση κάνει μια νέα γερμανική επιστημονική μελέτη, που υποστηρίζει ότι ρίχνει φως σε ένα επιστημονικό μυστήριο.

Οι αστρονόμοι Βαλερί Χαμπαριάν και Ραλφ Νοϊχάουζερ του Ινστιτούτου Αστροφυσικής του πανεπιστημίου της Ιένα, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Monthly Notices" της βρετανικής Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας. Πέρυσι τον Ιούνιο, η καθηγήτρια φυσικής Φούζα Μιγιάκε του ιαπωνικού πανεπιστημίου Ναγκόγια παρουσίασε στο διεθνούς κύρους περιοδικό "Nature" στοιχεία για την ανίχνευση υψηλών επιπέδων των ραδιενεργών ισοτόπων άνθρακα-14 και βηρυλλίου-10 σε δακτυλίους δένδρων που είχαν σχηματιστεί το έτος 775 μ.Χ. στο βόρειο ημισφαίριο. Ως πιθανή αιτία είχε προταθεί ότι κάποια άγνωστη πηγή ισχυρής ακτινοβολίας από το διάστημα «έψησε» μια περιοχή της Γης εκείνο το έτος ή το προηγούμενο (774), όπως μετέδωσε το Αθηναϊκό Πρακτορείο. Τα δύο εν λόγω ισότοπα σχηματίζονται όταν η κοσμική ακτινοβολία συγκρούεται με άτομα στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας, παράγοντας νετρόνια, τα οποία στη συνέχεια (συγκρουόμενα με ισότοπα αζώτου-14) διασπώνται σε βαρύτερες μορφές άνθρακα-14 και βηρυλλίου. Η ιάπωνας φυσικός είχε τότε αποκλείσει την πιθανότητα μιας γειτονικής έκρηξης σπούπερ-νόβα, επειδή δεν υπήρχε καμία σχετική αναφορά στα ιστορικά αρχεία εκείνης της εποχής (όπως στα κινεζικά) για την εμφάνιση ενός νέου άστρου στον ουρανό. Επίσης, η Φούζα Μιγιάκε είχε αποκλείσει το σενάριο μιας έντονης ηλιακής έκλαμψης με κατεύθυνση τη Γη, επειδή αφενός θεώρησε ότι δεν θα είχε την αναγκαία ένταση για να δημιουργήσει την παρατηρούμενη υπερβολική ποσότητα των δύο ισοτόπων και, αφετέρου, επειδή πάλι δεν εντοπίστηκε κάποια σχετική αναφορά για ασυνήθιστη δραστηριότητα του Ήλιου το 774-775 μ.Χ..

Οι Γερμανοί ερευνητές προτείνουν τώρα μια εναλλακτική εξήγηση, υποστηρίζοντας ότι ο πλανήτης μας αποτέλεσε κατά τύχη στόχο μιας έκρηξης ακτίνων γάμμα (Gamma-Ray Burst ή GRB εν συντομία), η οποία προκλήθηκε από τη σύγκρουση και τη συγχώνευση μαύρων οπών, άστρων νετρονίων ή άστρων «λευκών νάνων». Όταν κάποιο από όλα αυτά τα φαινόμενα λαμβάνει χώρα, τότε παράγει μια τρομακτική ποσότητα ενέργειας με την μορφή ακτίνων-γάμμα, οι οποίες αποτελούν το πιο ισχυρό τμήμα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος, όπου ανήκει και το ορατό φως.

Μετά από τέτοιες συγχωνεύσεις, που παρατηρούνται από τους αστρονόμους συχνά σε διάφορους γαλαξίες και θεωρούνται από τα πιο επικίνδυνα και εν δυνάμει καταστροφικά φαινόμενα στο σύμπαν, η συνακόλουθη έκρηξη ακτίνων γάμμα συνήθως κρατά το πολύ δύο δευτερόλεπτα, αλλά εξαπολύει μια τρομερής ενεργειακής ισχύος δέσμη κοσμικής ακτινοβολίας στο διάστημα - και όποιον χτυπήσει στον διάβα της…

Αν όντως στέκει η υπόθεση των γερμανών ερευνητών για το γεγονός του 774 ή 775 μ.Χ., τότε, όπως υπολόγισαν, η κοσμικών διαστάσεων συγχώνευση και η συνακόλουθη ενεργειακή έκρηξη συνέβη σε απόσταση όχι μικρότερη από 3.000 έτη φωτός (αλλά όχι μεγαλύτερη από 12.000 έτη φωτός), αλλιώς πολλές μορφές ζωής στη Γη θα είχαν εξαφανιστεί. Αν πράγματι επρόκειτο για έκρηξη ακτίνων γάμμα, τότε εξηγείται η έλλειψη αναφορών στα ιστορικά αρχεία, αφού δεν εξερράγη κάποια θεαματική σούπερ-νόβα στον ουρανό, ούτε ανεφλέγη ο Ήλιος μας πέρα από τα φυσιολογικό.

Όπως είπε ο Νοϊχάουζερ, ένα παρόμοιο συμβάν σήμερα, ακόμα και σε απόσταση μερικών χιλιάδων ετών φωτός από τον πλανήτη μας, θα είχε καταστρέψει πολύτιμα και ευαίσθητα ηλεκτρονικά συστήματα, όπως τα δορυφορικά, στα οποία βασίζεται ο σύγχρονος πολιτισμός μας. Όπως ανέφερε, «η πρόκληση πλέον είναι να μάθουμε πόσο σπάνια είναι αυτά τα συμβάντα, δηλαδή με ποια συχνότητα τέτοιες εκρήξεις ακτίνων γάμμα πλήττουν τη Γη. Κατά τα τελευταία 3.000 χρόνια, που είναι η μέγιστη ηλικία των δέντρων που ακόμα ζουν σήμερα, μόνο ένα τέτοιο περιστατικό φαίνεται να συνέβη (στον 8ο αιώνα)».www.tovima.g